یاری گر شهید ابراهیم هادی

✨﷽✨

یک حکمت نهج‌البلاغه یک نکته(2)

وَ قَالَ (علیه السلام): أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ، وَ رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ، وَ هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَه.
هر کس طمع را پیشه کند خود را حقیر کرده و کسى که ناراحتى هایش را (نزد این و آن بدون هیچ فایده) فاش کند به ذلت خویش راضى شده و آن کس که زبانش را بر خود امیر کند شخصیتش حقیر خواهد شد.

أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ

1. وقتی که شخصی طمع را سرلوحه زندگی خودش قرار می دهد در واقع به نوعی خودش را کم می شمارد و خودش را بی ارزش تلقی می کند.
امام حسن عسکری علیه السلام،هم در این رابطه می فرماید؛ چه زشت است در مومن خواسته ای باشد که او را به خواری و ذلت کشاند.

رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ

2. این صفت هم مخصوص کسانی است که وقتی که دچار کمترین فشار زندگی می شوند زبان به گله و شکایت می گشایند و با هر کس و ناکس در میان می گذارد اما نکته قابل توجه در این است که چنین شکایتی ، شکایت از خداوند است و این خلاف رسم ادب و بندگی می باشد.
در آیه قرآن هم داریم که اگر خدا به تو محنتی برساند هیچ کس جز او دفعش نتواند کرد.

هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَه.

3. منظور از امیر شدن بر زبان هم که در اینجا مشخص است یعنی زبان را تحت کنترل عقل و فکر درآوردن و از دایره آنها خارج نشدن ، در جای دیگر امام علی علیه‌السلام می فرماید؛ هر که سخن بسیار گوید خطایش بسیار شود .

📖تلخیصی برگرفته از کتاب کلام امیر علیه السلام ترجمه و شرح نهج البلاغه جلد ده دکتر محمد شریفانی
#به_قلم_خودم

✨﷽✨
یک آیه یک نکته(10)
*
فَإِذَا قَضَیْتُمْ مَنَاسِکَکُمْ فَاذْکُرُوا اللَّهَ کَذِکْرِکُمْ آبَاءَکُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِکْرًا ۗ فَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا وَمَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ
پس هنگامی که مناسک [حجّتان] را انجام دادید، پس خدا را آن گونه که پدرانتان را یاد می کنید یا بهتر و بیشتر از آن یاد کنید. پس گروهی از مردم [کوتاه فکر] می گویند: پروردگارا! به ما در دنیا [کالای زندگی] عطا کن. و آنان را در آخرت هیچ بهره ای نیست.

وَمِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ

و گروهی از آنان می گویند: پروردگارا! به ما در دنیا نیکی و در آخرت هم نیکی عطا کن، و ما را از عذاب آتش نگاه دار.

أُولَٰئِکَ لَهُمْ نَصِیبٌ مِمَّا کَسَبُوا ۚ وَاللَّهُ سَرِیعُ الْحِسَابِ

اینانند که از آنچه به دست آورده اند، نصیب و بهره فراوانی دارند، و خدا حسابرسی سریع است.202-200 بقره *

✍توضیح آیات؛ از امام باقر علیه السلام، نقل شده است که در ایام جاهلیت هنگامی که از مراسم حج فارغ می شدند می نشستند و افتخارات نیاکان و آبا و اجداد خودشان را برمی شمردند و به آن افتخار می کردند آیات فوق نازل شد و به آنها دستور داد به جای این کار نادرست ذکر خدا بگویید و موهبت ها و نعمت های خداوند را یاد کنید.

☝️نکات

1. عظمت و بزرگی در پرتو ارتباط با خداست نه مباهات کردن اعمال موهومی نیاکان.

2. سوال؛ منظور از ذکر خداوند در اینجا چیست؟
پاسخ ؛ ظاهرا تمام اذکار الهی بعد از مراسم حج را شامل می شود.

3. در این آیات به خواسته های مردم در این عبادت بزرگ حج اشاره شده است و مردم را به دو دسته تقسیم کرده اند; گروهی که فقط دنیا را می خواهند و خداوند به آن عطا می کند و گروهی که به غیر از دنیا آخرت را هم از خداوند درخواست می کنند که دسته دوم انسان های تک بعدی نیستند و دنیا را مقدمه تکامل معنوی خود برای آخرت می دانند.

4. منظور از” حسنه “در این آیه چیست؟ حسنه به معنای هرگونه خیر و خوبی است و مفهومی بسیار گسترده دارد و تمام مواهب مادی و معنوی را شامل می شود که در روایات مختلف به مصادیق آن اشاره شده است. از جمله در روایتی از امام صادق علیه السلام به معنای وسعت رزق ، حُسن خلق در دنیا ،خشنودی خدا بهشت در آخرت و … اشاره شده است.

5. تعبیر” نصیب و کسب” به گفته بسیاری از مفسران به معنای همین دعایی است که درباره خیر دنیا و آخرت آدمی از خداوند می خواهد .

6. خداوند “سریع الحساب” است، به این معناست که هم خداوند با سرعت به حساب بندگان می رسد و هم پاداش و کیفر هایی که به آن ها وعده داده به زودی به آن ها می رسد همچنین علم خداوند همانند علم مخلوقات نیست که محدودیت آن سبب شود مطلبی او را از مطلب دیگر غافل کند، ضمن اینکه محاسبه پروردگار زمانی لازم ندارد .

📚خلاصه و کوتاه شده از تفسیر موضوعی آیت‌الله مکارم شیرازی

#به_قلم_خودم