پارادوکس انتخاب (Paradox of Choice)
🔴 پارادوکس انتخاب (Paradox of Choice)
ما فکر می‌کنیم داشتن گزینه‌های انتخاب بیشتر یعنی داشتن آزادی بیشتر در انتخاب و خب این برای ما بهتره!
اما پژوهش‌ها نشون داده هرچی گزینه‌ها بیشتر باشن، احتمال احساس نارضایتی، تردید و پشیمونی هم بیشتر میشه!
این تضاد رو #پارادوکس_انتخاب میگن؛ یعنی همون جایی که زیاد بودن انتخاب‌ها به‌جای آزادی، ما رو فلج میکنه.
ایده‌ی پارادوکس انتخاب رو بِری شوارتز در کتابی با همین نام مطرح کرد. اون در بررسی‌های روان‌شناختی نشون داد که:
وقتی انتخاب‌ها زیاد میشن، ذهن دچار تحلیل بیش‌ازحد، خستگی تصمیم‌گیری و کاهش رضایت میشه.
در واقع، اون چیزی که به نظر ما آزادی میرسه، از یک نقطه به بعد، تبدیل میشه به #اضطراب_انتخاب
💬 اما با زیاد شدن انتخاب‌ها چه اتفاقی در ذهن ما می‌افته؟
1️⃣ فلج تصمیم‌گیری: گزینه‌های زیاد، فرآیند تصمیم رو پیچیده میکنن.
2️⃣ پشیمانی بعد از انتخاب: ذهن مدام گزینه‌هایی رو که انتخاب نکرده بررسی میکنه.
3️⃣ کاهش حس رضایت: حتی از انتخاب خوب هم ممکنه احساس رضایت نداشته باشیم، چون گزینه‌های دیگه رو هم دیدیم.
4️⃣ افزایش اضطراب: تردید دائمی، انرژی روانی زیادی مصرف میکنه و منجر به فرسودگی ذهنی میشه.
اما ما به صورت کلی دو #سبک_شخصیتی در مواجهه با انتخاب داریم:
1️⃣ کسانی که همیشه میخوان بهترین انتخاب ممکن رو انجام بدن (کمال‌گراها یا maximizers) که به دلیل بررسی بیش از حد و مقایسه‌ی دائمی، کمتر راضی میمونن.
2️⃣ افرادی که دنبال گزینه‌ای کافی و مناسب هستن (satisficers) که تصمیم‌های سریع‌تری میگیرن و در نهایت رضایت بیشتری تجربه میکنن.
یه مثال بزنم!
در عصر حاضر با تنوع انتخاب‌ها در دنیای روابط انسانی، ذهن بسیاری از افراد این توهم رو داره که همیشه گزینه‌ی بهتری هست و وقتی میتونی گزینه‌های بیشتری رو در شبکه‌های اجتماعی و هر جای دیگه ببینی، سخت میتونی روی یکی بمونی! چون ذهن درگیر توهم انتخاب‌های بی‌پایانه.
اینجا هر کسی که ظاهر میشه، ذهن میپرسه: نکنه یه نفر بهتر هم هست؟
همین میشه که رابطه‌ها خیلی سخت‌تر شکل می‌گیره یا اگر هم شکل بگیره، ثبات و تعهد کمتری داره …
حالا راه رهایی از این موضوع چیه؟!
👈 مشخص کردن معیارهای روشن قبل از انتخاب
👈 بستن درهای اضافی و محدود کردن گزینه‌ها
👈 پذیرفتن اینکه هیچ انتخابی کامل نیست، اما می‌تونه کافی باشه!
#حمید_کثیری 👇👇